Editie 2 - De week van Toine Poppelaars
Vanaf zaterdag 24 juni is de tweede editie van het kabinet ingericht door de dijkgraaf van waterschap Scheldestromen: Toine Poppelaars. Speciaal voor dit project koos hij objecten uit de collectie van het Watersnoodmuseum om deze uit te lichten.
Het kabinet van Toine Poppelaars
Mr. Drs. A.J.G. (Toine) Poppelaars is sinds 2011 Dijkgraaf van het Zeeuwse waterschap Scheldestromen en is daarmee verantwoordelijk voor de bestuurlijke aansturing. Met het ingaan van zijn derde termijn is hij verkozen om de uitdagingen met klimaatverandering en zeespiegelstijging aan te gaan. Daarnaast was hij bestuurslid van de Unie van Waterschappen. Waterveiligheid van nu en in de toekomst staan centraal, maar de lessen uit het verleden verliest hij daarbij niet uit het oog. Vol vertrouwen werkt hij aan een toekomst, waarin Nederland in het algemeen en Zeeland in het bijzonder veilig samenleeft met het water waardoor zij wordt omringd.
De fotoserie van de sluiting van het laatste dijkgat is in kleur, uniek voor die tijd. Het gebruik van betonnen caissons als golfbreker stamt al uit het begin van de 20ste eeuw. De eerste caissons worden door Nederlanders ontworpen, maar nog niet in de praktijk toegepast. In andere landen worden ze gebruikt als kunstmatige havens. Na de Watersnoodramp besluit men acht grote Phoenix Ax caissons van de Britse regering te kopen. Deze worden met sleepboten vervoerd naar Zeeland. Eindelijk kunnen de stroomgaten worden gedicht.
Het waterschap Schouwen (1599-1958) liet dit Delfts-blauwe herdenkingsbord maken. Op het bord staat een couplet uit het gedicht ‘Luctor et emergo: ik worstel en ontzwem’ van theoloog en schrijver Johannes ab Utrecht Dresselhuis. De datum verwijst naar de dag van de sluiting van het stroomgat in de Schelphoek.
In 1953 waren er meer dan 2.500 kleine waterschappen in Nederland. Tegenwoordig zijn dat er nog maar 21, die georganiseerd samenwerken. In Zeeland is er één waterschap: waterschap Scheldestromen.
Het bronzen beeldje is geschonken door de Vereniging van Waterbouwers. We zien een ‘beugelaar’, een schipper die zelf zand opbaggert, ook wel een beugelschipper genoemd. Later werden er motor aangedreven lieren gebruikt en werd het zware lichamelijke werk overgenomen door een kraan met grijper, een grijperkraanbaggerschip, of zandknijper. Tegenwoordig wordt het zand opgezogen door grote schepen, sleephopperzuigers.
In de jaren ’50 was elektrische gereedschap nog niet gebruikelijk. De vele herstelwerkzaamheden na de Ramp kostten veel arbeidskracht. Dankzij de ontwikkeling van geavanceerde technieken en gereedschappen is er tegenwoordig een stuk meer mogelijk. Niet alleen zijn de werkzaamheden sneller en eenvoudiger te realiseren, maar ook zijn de methoden en materialen moderner.
Na de Watersnoodramp is de Deltacommissie opgericht. Hun missie was voorkomen dat delen van Nederland onder water komen te staan en de veiligheid van de bewoners garanderen. Ze stonden voor een lastige keuze: de dijken verhogen of zeegaten afsluiten. Het zou zo’n 25 jaar en 2 miljard gulden (900 miljoen euro) kosten om de plannen uit te voeren. Met de realisatie van het plan kan de Oosterschelde door waterkerende systemen gedeeltelijk openblijven en met noodweer alsnog worden afgesloten.
Opening en tafelgesprek
Tijdens de opening begint het programma met een uitleg van de dijkgraaf over de gekozen objecten en de verhaallijn. Vervolgens sluiten waterschapsbestuurder Johan Kloet en technisch manager waterveiligheidsprojecten bij waterschap Scheldestromen Pol van de Rest aan om het verhaal aan te vullen. Het tafelgesprek wordt geleid door Esmee Sijnesael.
In de tentoonstelling staan de waterbouwers centraal. Poppelaars werpt een blik op de geschiedenis van de waterbouwers en de organisatie van het systeem in 1953. De objecten weerspiegelen ook de ontwikkeling vanaf toen tot vandaag de dag. Tijdens het tafelgesprek komen de dilemma’s waar het waterschap voor staat aan de orde en wordt tegelijkertijd duidelijk wat de toekomstvisie van de dijkgraaf en het waterschapsbestuur is. Tafelgast Johan Kloet maakte de Ramp zelf mee en dat heeft hem gemotiveerd om altijd op diverse wijzen werkzaam te zijn in de waterbouw. In de week van Toine Poppelaars staan de waterbouwers centraal. Poppelaars werpt een blik op de geschiedenis van de waterbouwers en de organisatie van het systeem in 1953. Tijdens het tafelgesprek komen de dilemma’s waar het waterschap voor staat aan de orde en wordt tegelijkertijd duidelijk wat de toekomstvisie van de dijkgraaf en het waterschapsbestuur is. Tafelgast Johan Kloet maakte de Ramp zelf mee en dat heeft hem gemotiveerd om altijd op diverse wijzen werkzaam te zijn in de waterbouw. Met de tweede gast, technisch manager waterveiligheidsprojecten bij waterschap Scheldestromen Pol van de Rest zal verder worden gesproken over het heden en de toekomst.
Bekijk het tafelgesprek van Toine Poppelaars, met tafelgasten Johan Kloet en Pol van de Rest en tafeldame Esmee Sijnesael.
Filmvertoning
Op zaterdag 24 juni wordt, aansluitend op het tafelgesprek, de door Toine Poppelaars gekozen documentaire vertoond in Het Vijfde Caisson. Voor deze editie koos hij voor de vierde aflevering van de documentaireserie ‘Het water komt’, gemaakt door de NTR. In deze aflevering gaat presentator Winfried Baijens op onderzoek uit naar onze huidige kijk op water als gevolg van de Watersnoodramp. In de aflevering is er aandacht voor discussie over de Deltawerken, de strijd tegen het water, klimaatverandering, maar ook het ontsluiten van Zeeland, de groei van toerisme in de provincie en het water als bondgenoot. De documentaireserie ‘Het water komt’ is te bekijken op NPO start.
Leestip van Toine Poppelaars
