Pendrecht - een immaterieel monument

Wie door een willekeurige straat in de wijk Pendrecht loopt merkt waarschijnlijk niets op, maar wie uitzoomt ziet dat alle straten vernoemd zijn naar dorpen of steden die getroffen zijn door de Watersnoodramp van 1953. Zo vind je er de Stavenissestraat en de Tiengemetensingel.

Drie jaar na de Watersnoodramp besloot de gemeente Rotterdam om de de straatnamen van Pendrecht te vernoemen naar de in februari 1953 ondergelopen dorpen en steden, een immaterieel monument! Nog steeds herinnert de wijk Pendrecht de Rotterdammers aan deze vreselijke Ramp.

 

Foto: Hoog overzicht van het winkelgebied ‘Plein 1953’ in de wijk Pendrecht. Gemeente Rotterdam (Stadsarchief) CC-0/ Stadsarchief Rotterdam

Gemeente Rotterdam (Stadsarchief) CC-0/ Stadsarchief Rotterdam

Bekijk hieronder het overzicht van straatnamen per getroffen regio.

plaats Straatnaam Beschrijving
Kerkwerve Kerkwervesingel De naam van deze singel is ontleend aan een dorp op het eiland Schouwen-Duiveland, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Schuddebeurs Schuddebeursstraat Deze straat heet naar een buurschap op Schouwen-Duiveland, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Oosterland Oosterlandstraat Deze straat heet naar een dorp op het eiland Schouwen-Duiveland, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Serooskerke Serooskerkestraat Deze straat heet naar een dorp op Schouwen-Duiveland, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Noordwelle Noordwellestraat Deze straat is vernoemd naar een dorp op het eiland Schouwen-Duiveland, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Ellemeet Ellemeethof Dit hof draagt de naam van een dorp op het eiland Schouwen-Duiveland, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Ouwerkerk Ouwerkerkpad Dit pad draagt de naam van een dorp op het eiland Schouwen-Duiveland, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Noordgouwe Noordgouwepad Dit pad heet naar een dorp op het eiland Schouwen-Duiveland, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Burghsluis Burghsluissingel Dorp op het eiland Schouwen-Duiveland, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Bruinisse Bruinissestraat Dorp op Schouwen-Duiveland, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Dreischor Dreischorstraat Dorp op Schouwen-Duiveland, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Zierikzee Zierikzeestraat Vernoemd naar de stad op Schouwen-Duiveland, die werd getroffen door de watersnood van februari 1953.
Westerschouwen Westerschouwenpad Vernoemd naar een dorp op Schouwen-Duiveland, dat werd getroffen door de watersnood in februari 1953.
plaats Straatnaam Beschrijving
Battenoord Battenoordhof De naam van dit hof is ontleend aan een buurschap op het eiland Goeree-Overflakkee, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Sommelsdijk Sommelsdijkstraat Deze straat heet naar een dorp op Goeree-Overflakkee, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Stellendam Stellendamstraat Deze straat is vernoemd naar een dorp op Goeree-Overflakkee, in februari 1953 getroffen door de watersnood.
Melissant Melissantstraat Deze straat is vernoemd naar een dorp op het eiland Goeree-Overflakkee, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Ooltgensplaat Ooltgensplaatweg Deze weg draagt de naam van een dorp op het eiland Goeree-Overflakkee, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Ooltgensplaat Ooltgensplaathof Dit hof heet naar een dorp op het eiland Goeree-Overflakkee, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Middelharnis Middelharnishof Dit hof heet naar een plaats op het eiland Goeree-Overflakkee, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Middelharnis Middelharnisstraat Deze straat is vernoemd naar een plaats op het eiland Goeree-Overflakkee, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Stellendam Stellendamhof Dit hof heet naar een dorp op Goeree-Overflakkee, in februari 1953 getroffen door de watersnood.
Herkingen Herkingenstraat Dorp op het eiland Goeree-Overflakkee, dat werd getroffen door de watersnood in februari 1953.
Dirksland Dirkslandhof Dorp op het eiland Goeree-Overflakkee, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Dirksland Dirkslandstraat Dorp op het eiland Goeree-Overflakkee, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Den Bommel Den Bommelhof Gemeente op het eiland Goeree-Overflakkee, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Oude-Tonge Oude-Tongepad Ligt in de wijk, waarin de straten zijn vernoemd naar de dorpen en buurtschappen, die in de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 werden getroffen door de watersnoodramp. Oude-Tonge, het dorp met de meeste slachtoffers (305), kreeg nog geen naam in deze buurt.
plaats Straatnaam Beschrijving
St Maartensdijk Sint-Maartensdijkstraat Deze straat heet naar een dorp op het eiland Tholen, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Stavenisse Stavenissestraat Deze straat heet naar een dorp op Tholen, getroffen door de watersnood van februari 1953.
St Annaland Sint-Annalandstraat Deze straatnaam is ontleend aan een dorp op Tholen, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Tholen Tholenstraat Deze straat heet naar de stad op het eiland Tholen, getroffen door de watersnood in februari 1953.
plaats Straatnaam Beschrijving
Kortgene Kortgenestraat Deze straat is vernoemd naar een dorp op het Zeeuwse eiland Noord-Beveland, getroffen door de watersnoodramp van februari 1953.
Kamperland Kamperlandsingel Deze singel is vernoemd naar een dorp op het eiland Noord-Beveland, getroffen door de watersnood van februari 1953.
plaats Straatnaam Beschrijving
Ellewoutsdijk Ellewoutsdijkstraat Deze straat heet naar het dorp Ellewoutsdijk op het eiland Zuid-Beveland, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Rilland Bath Rilland Bathstraat Deze straat is vernoemd naar een dorp op het eiland Zuid-Beveland, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Krabbendijke Krabbendijkehof Dit hof draagt de naam van een dorp op het eiland Zuid-Beveland, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Kruiningen Kruiningenstraat Deze straat draagt de naam van een dorp op het Zeeuwse eiland Zuid-Beveland, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Ovezande Ovezandepad Dit pad is, zoals veel straten in de Ossenissebuurt in Pendrecht, vernoemd naar een plaats in Zuid-Beveland. Deze buurt bevat veel portiekwoningen die ontworpen zijn door de in Ovezande geboren Ernest Groosman. Zuid-Beveland werd zwaar getroffen door de watersnood van 1953. Pendrecht ligt in Charlois.
Yerseke Yersekestraat Dorp op Zuid-Beveland, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Baarland Baarlandhof Dorp op het eiland Zuid-Beveland, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Biezelinge Biezelingeplein Dorp op het eiland Zuid-Beveland, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Wemeldinge Wemeldingestraat Vernoemd naar een dorp op Zuid-Beveland dat werd getroffen door de watersnood in februari 1953.
Wissekerke Wissekerkestraat Vernoemd naar een dorp op Zuid-Beveland, dat werd getroffen door de watersnood van februari 1953.
plaats Straatnaam Beschrijving
Kloosterzande Kloosterzandestraat Deze straatnaam is ontleend aan een dorp in Zeeuwsch-Vlaanderen, getroffen door de watersnoodramp van februari 1953.
Ossenisse Ossenisseweg Deze weg draagt de naam van een dorp in Zeeuwsch Vlaanderen, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Hontenise Hontenissestraat Dorp in Zeeuwsch-Vlaanderen, dat werd getroffen door de watersnood in februari 1953.
plaats Straatnaam Beschrijving
Vlissingen Vlissingenplein Dit plein heet naar de Zeeuwse stad, getroffen bij de Watersnoodramp van 1953.
plaats Straatnaam Beschrijving
Papendrecht Papendrechtstraat Deze straat draagt de naam van een dorp in de Alblasserwaard, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Sliedrecht Sliedrechtstraat Deze straat heet naar een dorp in de Alblasserwaard, getroffen door de watersnood in februari 1953.
plaats Straatnaam Beschrijving
Raamsdonkveer Raamsdonkweg Deze weg heet naar een dorp in Noord-Brabant, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Nw-Vossemeer Nieuw-Vossemeerweg Deze weg is vernoemd naar een dorp in Noord-Brabant, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Wagenberg Wagenbergstraat Deze straat is vernoemd naar een dorp in Noord-Brabant, getroffen door de watersnood in februari 1953.
Dinteloord Dinteloordstraat Dorp in de provincie Noord-Brabant, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Fijnaart Fijnaartpad Dorp in Noord-Brabant, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Halsteren Halsterenstraat Dorp in Noord-Brabant, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Geertruidenberg Geertruidenbergstraat Stad in Noord-Brabant, getroffen door de watersnood van februari 1953.
Plaats Straatnaam Beschrijving
Abbenbroek Abbenbroekweg Dorp op het eiland Voorne-Putten, getroffen door de watersnood van februari 1953.
plaats Straatnaam Beschrijving
eiland Tiengemetenhof Dit hof is vernoemd naar een eiland in het Haringvliet, dat werd getroffen door de watersnood van februari 1953.
eiland Tiengemetensingel Deze singel draagt de naam van een eiland in het Haringvliet, dat werd getroffen door de watersnood van februari 1953.

De wijk Pendrecht

Kaartje met plattegrond van de wijk Pendrecht

Plein 1953 is het grote centrale plein in de wijk Pendrecht; het hart van de door Lotte Stam-Beese eind jaren 40 ontworpen naoorlogse wijk, gerealiseerd in de periode 1954-1965: Stedenbouwkundig en Architectuurhistorisch een vernieuwend project. Met Plein 1953 als ‘centrale ruimte’; geen bescheiden plein, maar een forum waar ruimte is voor alle mogelijke stedelijke activiteiten: ‘winkelen, stoeiende schooljeugd, feestjes, kermis, optochten en openluchtspel’.

In de naoorlogse stedenbouwkundige ontwerppraktijk wordt deze ‘centrale ruimte’ een nieuw ontwerpmiddel. Vormgegeven als voetgangersdomein, en tevens het brandpunt waarin de voorzieningen, zoals winkels en kleine bedrijven, worden geconcentreerd. De bevoorrading van winkels, bedrijfjes en openbare gebouwen loopt via bedieningsstraten aan de achterzijde van de winkels.

De straatnamen in Pendrecht

Ruimtelijk minder belangrijk, maar minstens zo bijzonder is de straatnaamgeving van alle straten in de wijk: die zijn allemaal vernoemd naar dorpen en steden die met de Stormvloed van 1 februari 1953 onderwater kwamen te staan; een opvallende naamgeving, refererend aan die zeer ingrijpende rampnacht in ‘53, die ook in Rotterdam, vooral op Zuid gevolgen had. Buiten de stad hadden IJsselmonde, Rozenburg, Voorne-Putten, en de Hoekse Waard van de Watersnood te lijden.

1februari 1953: ondergelopen polders ten zuiden van de Nieuwe Maas