Februari 2021 – Klimaatdoelen 2030 nu al in gevaar

Zierikzee: Zuiderpoort in de sneeuw, foto: BW – CC BY-SA 3.0

De klimaatdoelen van 2030 dreigen nu al onhaalbaar te worden. De CO2-uitstoot van de industrie moet in dat jaar met 4,2 miljoen ton zijn teruggedrongen door gebruik te maken van elektrische boilers en warmtepompen, maar investeringen in zulke energiebronnen gaan te traag. Dat blijkt uit een rapport van onderzoeksbureau CE Delft, in opdracht van Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE), Netbeheer Nederland en energiebedrijf Energie-Nederland.

De onderzoekers roepen het kabinet op haast te maken met de zogeheten elektrificatietrajecten van de industrie, omdat zulke investeringen vaak meer dan tien jaar in beslag nemen. Wat het volgens CE Delft-directeur Frans Rooijers niet eenvoudiger maakt is de kip-ei-situatie. De industrie wil wel maar kan niet elektrificeren omdat er onvoldoende capaciteit is op het stroomnet en de netbeheerder op zijn beurt kan niet investeren omdat er gen verzoek van het bedrijfsleven ligt. Het wachten is op grootschalige investeringen, gecoördineerd door het rijk.

Te traag
NVDE-directeur Olof van der Gaag sluit zich aan bij de woorden van Rooijers. Duurzaamheidsprojecten gaan in Nederland volgens hem simpelweg niet snel genoeg. ‘De ontwikkeling van het grootste windpark van Nederland, bij Wieringermeer, duurde 13 jaar. Daarbij ging tien jaar op aan het doorlopen van procedures en slechts drie jaar aan het daadwerkelijk bouwen van het windpark.’ Door die ‘traagheid van het systeem’ loopt Nederland qua duurzaamheidsdoelen achter op andere Europese landen, stelt Van der Gaag.

Er zijn meer kritische geluiden. Volgens ingenieursbureau Sweco wordt de zeespiegelrijzing onderschat. Commercieel manager Water bij Sweco Alex Hekman: ‘Als je ziet hoeveel er wordt geïnvesteerd in woningbouw in de buurt van dijken, dan schrikken wij ervan hoe weinig rekening wordt gehouden met een meter zeespiegelrijzing tot 2100. En volgens recente onderzoeken zou dat ook wel eens twee of drie meter kunnen worden.’

Philipp Keller van Waterschap Scheldestromen is niet onder de indruk van de bevindingen van Sweco: ‘Het is volgens hem niet realistisch om alles af te stemmen op een zeespiegelrijzing van twee tot drie meter. ‘Wij gaan uit van het realistische scenario van één meter, maar houden wel ruimte voor een eventuele versnelde zeespiegelrijzing.’

Een van de 150 miljoen jaarlijks weggegooide blikjes, foto: Casimir - CC BY-SA 3.0

Inhaalslag
Er is gelukkig ook goed nieuws. De hoeveelheid geproduceerde duurzame energie is volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in 2020 ten opzichte van 2019 met 40 procent gestegen. In 2020 kwam een kwart van het stroomverbruik uit groene Nederlandse bronnen, zoals zonne- en windenergie en biomassa. De grootste stijger is elektriciteit opgewekt met zonnepanelen. Dat nam toe van 5,3 miljard kWh in 2019 nar 8,1 miljard kWh in 2020. ‘Een opzienbarende stijging’, zegt Cor Pierik van het CBS. ‘Zonne-energie is duidelijk bezig met een inhaalslag.’

Na een strijd van twintig jaar met het bedrijfsleven komt er vanaf 2023 vijftien cent statiegeld op blikjes. Een mijlpaal in de strijd tegen zwerfafval. Uit tellingen van Rijkswaterstaat blijkt dat er steeds meer blikjes op straat of in de natuur worden gevonden. Vorig jaar was dat zo’n 27 procent meer dan in voorgaande jaren. Jaarlijks komen er ongeveer 2 miljard blikjes op de markt. Daarvan belanden er naar schatting 150 miljoen in het milieu.

Goed nieuws ook voor Zeeland: in Brussel ligt volgens Diederik Samson, kabinetchef van Eurocommissaris Frans Timmermans, een flinke zak geld klaar voor vergroening van de Zeeuwse industrie. Volgens Samson kan Zeeland een koploper worden in Europa als het gaat om het omzetten van groene stroom van windparken op zee in waterstof voor de industrie. ‘Ik zou het wel weten als ik Zeeland was’, zegt Samson. ‘Europa kan een steuntje in de rug geven van 500 miljoen tot een miljard euro. Dus zorg dat je als Zeeuwse industrie met een concreet uitgewerkt plan komt.’

Februari 2021: schaatsen op de gracht bij de Grachtweg in Zierikzee, foto: Inge de Groot

Records
Ondertussen zorgde een onverwachte koude-periode voor schaats- en sneeuwpret in Nederland. Het was echter van korte duur. De koudegolf werd gevolgd door een vroege lente waarbij in Zeeland warmterecords werden gevestigd. Zowel de plotselinge kou als de vroege lente zeggen volgens meteoroloog Raymond Klaassen van Weerplaza helemaal niets over het klimaatprobleem. ‘Het weer is wat je van dag tot dag beleeft maar in het klimaat draait het om het gemiddelde van het weer over en periode van 30 jaar. Extremen worden daarbij afgevlakt.’

Bronnen: PZC, nos.nl, NRC>Klimaat, BewuSD

Deel dit bericht