Februari 2023 – Jubelwinsten versus duurzaamheid
De torenhoge energieprijzen zouden voor een flinke impuls van duurzame energie gaan zorgen, zo was de verwachting. De praktijk blijkt weerbarstiger. Oliemaatschappijen boeken megawinsten, maar daar wordt volgens de kritische aandeelhoudersvereniging Follow This veel te weinig van geïnvesteerd in verduurzaming van de olie-industrie. Daarmee laten de oliereuzen in de visie van Follow This-voorman Mark van Baal een gouden kans liggen.
De hoge olieprijzen zetten Europa op zijn kop. Burgers worden geconfronteerd met hoge energierekeningen. Bovendien werkt de dure energie door in de prijzen van tal van goederen en diensten en dat zorgt voor extra inflatie en daling van de koopkracht. De oplossing: Meer zonne- en windenergie en groene waterstof. Oliegiganten Shell, BP en TotalEnergies beloofden afgelopen jaren daarin veel te gaan investeren. In de praktijk komt daar volgens Van Baal weinig van terecht.
Een demonstrant demonstreert als onderdeel van de beweging ‘Exxon wist het’ in Washington. Foto: Johnny Silvercloud – CC BY-SA 2.0
Onrendabel
De jubelwinsten, zo constateert Van Baal, smaken kennelijk naar meer. Duurzame energie is in de ogen van de oliemaatschappijen veel minder rendabel dan olie en gas en daarmee ook veel minder aantrekkelijk. De Amerikaanse bedrijven ExxonMobil en Chevron hebben al aangekondigd helemaal geen geld te willen steken in hernieuwbare energie en het beleid bij Shell, BP en TotalEnergies is nu ook aan het kantelen.
Dat de oliebedrijven de energiecrisis aangrijpen om meer in olie en gas te investeren is een gotspe, aldus Van Baal. ‘Ze hadden al veel eerder moeten overstappen op duurzame energie. Dan was er helemaal geen energiecrisis geweest.’ Van Baal hoopt dat de oliemaatschappijen ook luisteren naar de aandeelhouders die Follow This steunen en zo gedwongen worden een groene koers te gaan varen.
Dat duurzaamheid haalbaar is en loont, bewijst het Canarische eiland El Hierro. Water en wind zorgen daar samen voor alle benodigde energie voor de 11.000 inwoners. Boven op een berg staan vijf windmolens, maar windenergie alleen is niet genoeg. Daarom is aan de voet van de berg waar de windmolens op staan een bassin aangelegd om zeewater op te slaan. Bovenaan de berg – 655 meter hoger – is een tweede bassin aangelegd. Met de energie van de molens wordt water van beneden naar boven gepompt tot het 400.000 kubieke meter grote bassin vol is. Op dagen van windstilte wordt (een deel van) het water door buizen naar beneden gestort. De hydraulische energie die zo door turbines wordt opgewekt, vervangt dan tijdelijk de windenergie.
Afvoerputje
In Nederland wordt steeds vaker kernenergie genoemd als wapen in de strijd voor duurzame en schone energie. Dat Borssele gezien wordt als een logische plek voor meerdere nieuwe kerncentrales roept bij de Zeeuwen gemengde gevoelens op. Petra Luteijn uit Ellewoutsdijk zegt in een paginagroot opiniestuk in de PZC daar weinig trek in te hebben. ‘Ik wil niet nog meer hoogspanningsmasten om stroom uit Borsele naar de Randstad te transporteren. Ik wil niet dat vele generaties na mij worden opgescheept met een groeiende berg kernafval.’
H. P. Heijt kan zich helemaal vinden in de woorden van Luteijn. ‘Helaas leert de geschiedenis dat Zeeland nou eenmaal het afvoerputje van Nederland (en Antwerpen) is.’ Robert van den Boom laat een ander geluid horen. ‘We moeten een stabiele basis hebben met kernenergie, aangevuld met alternatieve bronnen. We moeten af van afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en wind. En de zon is er niet altijd.’
Schepen aan de stekker
Ondertussen gaan innovatie en verduurzaming gestaag door. Op negen plekken in Nederland kunnen de komende jaren aangemeerde schepen aan de stekker worden gelegd zodat zij geen generatoren hoeven aan te zetten om in hun stroombehoefte te voorzien. De aanleg van deze walstroom-installaties helpt de scheepvaart duurzamer en schoner te maken.
De laadpaalfiles van elektrische auto’s op weg naar wintersportbestemmingen worden korter. In Oostenrijk zijn de afgelopen jaren veel laadpalen geïnstalleerd. Overigens hebben de meeste elektrische rijders weinig last van laadpaalstress. Mariska van Hoorik uit Heemskerk: ‘Zodra we moeten laden pakken we er een app bij. Wij gebruiken Pump. Daarmee zie je precies waar in de buurt snelle laders zijn en of het daar druk is. Dan voorkom je dat je in de rij moet staan. Een soepele reis heb je zelf in de hand.’
Bronnen: pzc, nos.nl, NRC>Klimaat, nu.nl, rvo.nl
