Januari 2022 – Dreigend stroominfarct vergt actie
Kerncentrale te Doel. Foto: Torsade de Pointes – publiek domein
Het elektriciteitsnetwerk in Nederland kraakt in zijn voegen. Doordat het stroomnet op steeds meer plekken vol is – en er derhalve niet of nauwelijks nog plaats is voor nieuwe zonne- en windparken – dreigt Nederland de duurzaamheidsdoelen in 2030 te missen en verslechtert het vestigingsklimaat voor buitenlandse bedrijven. Veertien organisaties hebben in de strijd voor een adequaat elektriciteitsnet de krachten gebundeld in het Actieteam Netcapaciteit. Zij eisen actie van het kabinet. Snelle actie.
De regering moet in de visie van het Actieteam Netcapaciteit allereerst zorgen voor kortere vergunningsprocedures. De aanleg van verdeelstations en stroomverbindingen vergt nu vaak jaren, zegt Evert den Boer van netbeheerder Enexis. Het Actieteam vraagt het kabinet ook 200 miljoen euro per jaar voor innovatieve oplossingen. Zo wordt gepleit voor het inzetten van ‘buurtbatterijen’ waarmee opgewekte stroom lokaal kan worden geconsumeerd. Den Boer: ‘Dan kunnen we zonneparken toch aansluiten en hoeven we niet eerst het stroomnet te verzwaren.’
De vraag naar elektriciteit neemt toe. Over hoe die stroom duurzaam opgewekt kan worden lopen de meningen uiteen. De Vlaamse filosoof Maarten Boudry beschouwt de inzet van kernenergie als de grootste troef tegen klimaatopwarming. ‘Nul uitstoot en beschikbaar bij weer en wind. En wat zien we nu? Kerncentrales worden vervangen door gascentrales, dan schiet de uitstoot omhoog.’
Economisch onaantrekkelijk
De experts van adviesbureau Berenschot, milieu-consultancy CE-Delft en Kalavasta Climat Neutral Strategies staan er heel anders in dan Boudry. Zij nemen stelling tegen kernenergie. ‘Voorbereiding en bouw vergen veel tijd en dat betekent dat een kerncentrale pas na 2030 stroom kan gaan leveren als vooral wind en zon al voor de opwekking van elektriciteit zorgen.’ Een beperkte inzet van kerncentrales is volgens de drie bureaus het gevolg. ‘In die situatie zijn kerncentrales zowel technisch als economisch onaantrekkelijk.’
Ondertussen maakt vooral elektrisch personenvervoer steeds meer opgang. Autofabrikant Mercedes heeft een concept-model gepresenteerd dat duizend kilometer op één batterijlading haalt en het Britse Bentley Motors heeft aangekondigd dat het bedrijf tegen 2026 alleen nog plug-in hybrides en elektrische auto’s gaat produceren. Tegen het einde van het decennium rollen er alleen nog elektrische Bentleys van de productieband.
Stormloop
Verder is volgens de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland sprake van een ware stormloop op subsidie voor particuliere kopers van elektrische auto’s. Wie een nieuwe elektrische auto koopt of via private lease gaat rijden kan een subsidie van 3350 euro krijgen. Wie een tweedehands stekkerauto koopt kan een bijdrage van 2000 euro tegemoetzien. In de subsidiepot zit bijna 100 miljoen euro, maar daar is nu al ruim 19 miljoen uit.
De hoge gasprijs heeft de vraag naar hybride warmtepompen fors doen stijgen. Remeha, producent van cv-ketels en warmtepompen, ziet de laatste maanden een vijf tot zeven keer hogere vraag naar hybride-warmtepompen dan in dezelfde periode een jaar geleden. ‘Alle verhalen over het milieu ten spijt. De vraag is echt financieel gedreven’, zegt Rick Bruins van Remeha. ‘Wie zich blauw betaalt aan gas zoekt een goedkopere weg.’
In het Zeeuws-Vlaamse Hoek hebben de inwoners hun hoop gevestigd op de komst van een restwarmtenet, gevoed door industriële restwarmte van bedrijven in de Kanaalzone als Dow, Cargill en Yara. Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Terneuzen – waar Hoek deel van uitmaakt – heeft een studie uit laten voeren en daaruit blijkt dat het goedkoper is om een restwarmtenet te bouwen en te exploiteren dan bestaande woningen op gas te laten.
Omslag vliegvakanties
In de categorie opmerkelijk het nieuws dat bij reisorganisatie Sunweb een denkomslag heeft plaatsgevonden. Sunweb-topman Matthijs ten Brink: ‘We staan op een keerpunt. Dat zeg ik zowel als Matthijs en als baas van Sunweb. Het aantal vliegkilometers moet hoe dan ook omlaag. Tot nu toe is maar een kleine groep mensen bereid zijn vakantiegedrag aan te passen aan de klimaatproblematiek. We moeten de rest in beweging krijgen. Daar zie ik een taak voor ons. In ons aanbod zullen we steeds minder vliegvakanties opnemen en meer reizen met bus, trein, auto of fiets. Minder ver weg en kleinschaliger.’
Bronnen: PZC, nos.nl, NRC>Klimaat, nu.nl
