Oktober 2021 – Groener maar nog niet groen genoeg
Door dooiend permafrost-ijs ontstaan dooiwatermeren in het veen – Hudson Bay, Canada. Foto: Steve Jurvetson – CC BY 2.0
De Nederlandse klimaatdoelen lijken voorlopig onhaalbaar maar de situatie verbetert wel. We worden groener, maar we zijn nog niet groen genoeg. Helmie Botter van de Gasunie blijft optimistisch. Sterker nog, Nederland kan volgens haar een leidende rol spelen voor wat betreft verduurzaming. Waterstof gaat daarbij, zegt Botter, een belangrijke rol spelen. Maar dan moet er wel snel werk van gemaakt worden. ‘Willen we de klimaatdoelen halen dan moeten we nu beginnen met de aanleg van een waterstofnetwerk.’
Waterstof wordt nu vaak nog gemaakt met gebruik van aardgas. Dat moet anders. Groener. Botter: ‘We willen echt ‘groene’ waterstof produceren met windparken. Dat hopen we met het NortH2-project – een van de grootste windmolenparken op de Noordzee – te bereiken. We hebben uitstekende papieren om een voortrekkersrol te spelen. We zijn welvarend, liggen aan de Noordzee, hebben veel wind en water plus grote kennis van gas en olie. Laten we dat gebruiken om de aarde te verduurzamen.’
Marlies Visser, chief operations officer van nutsbedrijf Alliander pleit eveneens voor een voortvarende aanpak van het klimaatprobleem: ‘De strijd is nu, niet in de toekomst.’ Eerst en vooral dient volgens Visser het elektriciteitsnet aangepast te worden. Netwerkbeheerders moeten nu vaker dan hen lief is ‘transportbeperkingen’ opleggen. Dat betekent dat een bedrijf dat wil verduurzamen moet wachten tot het stroomnet het aankan. Visser pleit voor een masterplan voor energietransitie. En vervolgens zo snel mogelijk actie. ‘Het is veel praktisch werk’, weet Visser. ‘Machtig mooi werk, dat wel.’
Hobbels
Een bescheiden greep uit klimaatgerelateerde rampspoedberichten leert dat er nog heel wat hobbels op de weg naar verduurzaming van de aarde liggen. De Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) van de VN slaat alarm over het smelten van de gletsjers in Tanzania, Kenia en Oeganda. Als er niets aan het smelten van de ijslagen wordt gedaan, leidt dat volgens een rapport van de WMO tot overstromingen, extreme hitte en lange periodes van droogte. In 2030 kunnen ruim 118 miljoen mensen in het oosten van Afrika daar mee te maken krijgen.
Ook in Rusland dreigt het helemaal mis te gaan. In de Russische deelrepubliek Jakoetië smelt de permafrost, het ‘eeuwige ijs’ in de bodem. Met mogelijk rampzalige gevolgen voor de toekomst. Niet alleen voor Rusland zelf, maar voor de hele wereld. Aleksej Boertsev, dorpshoofd van het plaatsje Tsjoeraptsja in Jakoetië, wordt er moedeloos van. Huizen verzakken, vliegtuigen kunnen al lang niet meer landen op de lokale luchthaven en landbouw is er onmogelijk geworden. ‘We kunnen dit niet overwinnen. Over een jaar of vijftig is hier niets meer en nog verder in de toekomst rest hier alleen moeras.’
Ook Nederland wacht ernstige bedreigingen. Als het niet lukt om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen zal de zeespiegel voor de Nederlandse kust eind deze eeuw volgens een rapport van het KNMI met mogelijk 1,2 meter stijgen ten opzichte van het peil van begin deze eeuw. Dit kan nog meer worden, tot zelfs twee meter zeespiegelstijging, als het smelten van het ijs op Antarctica sneller gaat dan nu wordt verwacht.
Omslag
De druk om snel actie te ondernemen om de opwarming van de aarde een halt toe te roepen wordt steeds groter en een omslag in het denken steeds duidelijker. Steeds meer Nederlandse bedrijven willen uiterlijk 2030 klimaatneutraal zijn en Saoedi-Arabië – de grootste olie-exporteur ter wereld – gaat er vol voor om uiterlijk 2060 datzelfde doel te bereiken.
Na Nederland klinkt nu ook in België de roep om inkrimping van de veestapel en het Nederlandse metalektro pensioenfonds PME heeft aangekondigd niet meer te beleggen in fossiele energie. De metalektro-collega’s van pensioenfonds PMT hebben gezegd duurzamer te willen investeren. Terry Troost van PMT: ‘We hebben 2,5 miljard euro aan beleggingen die bijdragen aan de energietransitie en we steken 2 miljard in infrastructuur.’
In de categorie opmerkelijk vallen de plannen van het Schouwen-Duivelandse dorp Ouwerkerk. Daar leeft de ambitie om het eerste energieneutrale dorp van het Zeeuwse eiland te worden. Plannen hoe dat doel te bereiken moeten nog worden uitgewerkt, maar Wiliam Remeeus van de Dorpsraad Ouwerkerk heeft er alle vertrouwen in: ‘We waren het eerste dorp van het eiland met een voetbaltribune, waarom dan nu niet het eerste energieneutrale dorp.’
Bronnen: PZC, nos.nl, NRC>Klimaat, nu.nl
