Juli 2023 – Hittegolven, branden en vol stroomnet

Quinten van de Vrie, directeur van ledverlichtingsfabrikant Illuxtron International in Vlissingen is er helemaal klaar mee. Hij wil verkassen met zijn onderneming, liefst naar een nieuw pand. ‘Die optie valt dus af’, verzucht Van de Vrie. ‘Als je weet wat ik allemaal heb uitgezocht voor die nieuwbouw. Dat doe je niet even op een achternamiddag. Daar wordt nu in een keer een streep doorheen gezet. Het is te gek voor woorden.’

Crisisplan
Hoogleraar klimaatverandering en energietransitie Jan Rotmans kan zich de frustratie van het bedrijfsleven goed voorstellen. ‘We zitten echt helemaal klem’, aldus Rotmans. Netbeheerder TenneT zegt overvallen te zijn door de enorme vraag naar stroomtransport. Flauwekul volgens Rotmans. ‘Ik heb al vaak gewaarschuwd dat de vraag naar elektriciteit fors zal toenemen door plannen voor waterstoffabrieken en het elektrificeren van productieprocessen.’

‘Ik heb vorig jaar op tv nog gezegd dat de groeiende elektriciteitsvraag zwaar wordt onderschat. TenneT en regionale netbeheerders zagen dit heus wel aankomen.’ Volgens Rotmans heeft Nederland veel te lang gewacht met investeringen in een zwaarder en slimmer elektriciteitsnet. ‘Wat er nu gebeurt is een voorbeeld van falend overheidsbeleid. Wat mij betreft maakt het kabinet een noodwet die voorziet in kortere procedures voor de aanleg van energie-infrastructuur. Dit is immers een noodsituatie.’

Noodsituaties ook elders in Europa. Het is in Italië, Griekenland en Spanje heet, heter, heetst. In het Griekse Thessaloniki is een temperatuur van 43°C gemeten en in het Spaanse Sevilla is het zelfs nog een graadje warmer. Het zijn vooral de nachten die het zwaar maken volgens Gianella Pisanu uit het dorp Nuxius op Sardinië: ‘Ik heb mijn matras op het dakterras gelegd om daar te slapen.’ Pisanu weigert de airconditioning aan te zetten. ‘Dat heb ik vorige week gedaan. Ik heb gelijk een bronchitis opgelopen.’

In Rome en andere grote steden zoeken mensen overdekte winkelcentra op om aan de hitte te ontsnappen. Ook extra lang dralen bij het vriesvak in de supermarkt is een populaire overlevingsstrategie. Pisanu: ‘Mensen blijven wel wat langer staan voor een praatje. We hebben in de winkel twee grote open koelkasten staan en die geven heerlijk frisse lucht af. We overleven het wel.’

Vuurzeeën
Dat laatste kan niet gezegd worden van de natuur. Zowel in Griekenland als in Zwitserland en op La Palma zijn honderden mensen geëvacueerd vanwege razendsnel om zich heen grijpende natuurbranden, aangewakkerd door harde wind en kurkdroge bossen. De Grieken krijgen bij de brandbestrijding hulp van brandweerlieden uit Roemenië. Daarnaast sturen Frankrijk en Canada blusvliegtuigen. In het Zwitserse kanton Wallis krijgt de brandweer hulp van het leger. Op La Palma is al 1000 hectare bos afgebrand.

Volgens klimaatwetenschappers zullen hittegolven frequenter en intenser worden de komende jaren. Onderzoekers van het World Weather Attribution voorspellen dat recordtemperaturen zoals waargenomen ongeveer eens in de vijftien jaar gemeten gaan worden in Noord-Europa, eens in de tien jaar in Zuid-Europa en eens in de vijf jaar in China. Juli 2023 kan de boeken in als de heetste maand ooit.