Juni 2022 – Stikstofstrijd en energieprijs pieken

De energienota stijgt naar ongekende hoogte en hetzelfde geldt voor de prijs van benzine en diesel. Om gas te besparen draaien de kolencentrales – eerder in de strijd tegen klimaatverandering op rantsoen gezet – weer op volle toeren. Ook klinken er stemmen voor de bouw van nieuwe kerncentrales. Tegelijkertijd woedt een hevige strijd om vermindering van de stikstofuitstoot met als centrale vraag: wie draait op voor de gevolgen.

In het Verenigd Koninkrijk wijkt de ‘groene agenda’ voor nucleaire energie en het – controversiële – boren naar schaliegas. Zover is het in Nederland nog niet maar er wordt wel weer gesproken over de bouw van nieuwe kerncentrales in het land. Ook het – als het niet anders kan – weer gedeeltelijk opendraaien van de Groningse gaskraan is niet langer taboe.

Ondertussen wordt de energienota voor steeds meer mensen onbetaalbaar. Volgens het Centraal Planbureau (CPB) krijgen mogelijk 1,2 miljoen mensen in Nederland moeite met het betalen van de vaste lasten. Vooral mensen met lage inkomens zijn de klos. Isoleren en verduurzamen helpen om de kosten te drukken, maar dat vergt – zegt het CPB – tijd. Veel tijd.

Kruik
De ideeën om het hoofd te bieden aan de energiecrisis buitelen over elkaar heen. De roep om besparing klinkt en volgens deskundigen zijn pijnlijke keuzes onontkoombaar. Gepleit wordt voor het ‘afschalen’ van luxegoederen en vragen als ‘Waarom komkommers telen in de winter en bloemen die in kassen groeien terwijl het buiten vriest’ komen op. Ook tal van tips om zuinig om te gaan met gas. Een heel simpele: een warmwaterkruik op de buik. ,,Geeft veel warmte en is nog heel knus ook’’, zegt Rebecca Groenhuis.

André de Jong raadt aan om koud te douchen, Leo Broer zweert bij het gebruik van een airco om het huis te verwarmen en Paul Folsche pleit voor een dranger op de deur naar de gang en een velours gordijn voor de trap naar boven. Henk Tetteroo bespaart gas door gebruik te maken van een hooikist, een kist gevuld met hooi met een uitsparing ter grootte van een pan. Voedsel aan de kook brengen, gas uit, pan gewikkeld in doek in de hooikist, paar minuten wachten en klaar is Kees. Joke Toor komt met de tip om met – pak hem beet – drie anderen een kookclubje op te richten. Samen koken spaart kookkosten. ,,En het is goed voor je sociale contacten.’’

Zeespiegelstijging sneller
Dat er iets moet gebeuren om verdere opwarming van de aarde tegen te gaan is overduidelijk. Volgens wetenschappers van TU-Delft stijgt de zeespiegel langs de Nederlandse kust steeds sneller. Sinds begin jaren 90 stijgt de zeespiegel voor de Nederlandse kust per jaar met 2,7 millimeter. In de zeventig jaar daarvoor ging het om een stijging van 1,7 millimeter per jaar. ,,Sinds begin jaren 90 stijgt de zeespiegel 1 millimeter sneller dan daarvoor’’, zegt zeespiegelonderzoeker Riccardo Riva. ,,Dat is ongeveer anderhalf keer zoveel.’’

Dat niets doen geen optie is, weten ook de klimaatministers van de EU. Zij hebben een akkoord bereikt over een Europees klimaatpakket. Verschillende wetten moeten ertoe leiden dat 55 procent minder broeikasgas wordt uitgestoten in 2030 ten opzichte van 1990. Klimaatminister Rob Jetten: ,,Het is een heel belangrijke groene stap. Europa laat zien wereldwijd de leider te zijn op het gebied van klimaat. Schone producten worden de norm.’’

Groene Lego
In de categorie opmerkelijk: Speelgoedreus Lego – wiens hele imperium gebouwd is op milieuvervuilend plastic – is op zoek naar een duurzaam alternatief materiaal voor de productie van het beroemde blokje. Verder is de eerste landbouwtrekker op waterstof gesignaleerd en wel bij de Kapelse firma Kloosterman. ,,Er zijn er twaalf van gemaakt’’, vertelt Kloosterman. ,,Dit is de eerste in Zeeland. Je koopt een standaard dieseltrekker bij de fabrikant en die wordt door een bedrijf in Nieuwegein verbouwd tot waterstoftrekker.’’

Fokker werkt samen met zeventien andere bedrijven en TU-Delft aan het ontwikkelen van een middelgroot passagiersvliegtuig (40 tot 80 passagiers) dat vliegt op waterstof. Het Nederlandse consortium zegt vanaf 2028 commerciële, rendabele vluchten tussen bijvoorbeeld Rotterdam en Londen mogelijk te kunnen maken. ,,We halen de motor eruit en bouwen een nieuw systeem in, waarna hij op waterstof vliegt’’, zegt ondernemer Michel van Ierland. De brandstoftanks in de vleugels worden vervangen door een waterstoftank in de staart van het vliegtuig. ,,We gaan de vergroening van de luchtvaart versnellen’’, zegt Rinke Zonneveld van consortium-partner InnovationQuarter.

Bronnen: pzc, nos.nl, NRC>Klimaat, nu.nl, rvo.nl