Juni 2023 – Nul CO2-uitstoot in 2050 doel Zwitsers
De grote zorgen om razendsnel smeltende gletsjers hebben de verduurzaming in Zwitserland in een stroomversnelling gebracht. De Zwitserse bevolking heeft via een referendum bepaald dat het land in 2050 geen CO2 meer mag uitstoten Een nieuwe wet moet het smelten van de Alpengletsjers tot staan brengen. ‘Jaa, wir haben es geschafft’, jubelt Greenpeace Zwitserland.
Aletschgletsjer in Zwitserland, foto: Günter Seggebäing – CC BY-SA 3.0
Zwitserland kijkt met afgrijzen naar het in rap tempo verdwijnen van de gletsjers. Vorig jaar bleek uit onderzoek dat al drie kubieke kilometer gletsjer verloren was gegaan. Dat komt neer op 6 procent van het totale volume. Glacioloog Matthias Huss is onthutst: ‘Het is simpelweg ongelofelijk.’ Onderzoekers voorspellen dat als er niet ingegrepen wordt, de Alpen in 2100 zo’n tachtig procent van hun ijs kwijt zijn.
Minder gas
De komende jaren gaat Zwitserland om te beginnen de afhankelijkheid van olie en gas afbouwen. Dat betekent nogal wat, want de Zwitsers halen nu alles wat ze aan fossiele brandstoffen nodig hebben uit het buitenland, onder meer uit Rusland. Er wordt fors ingezet op duurzame wind- en zonne-energie en de Zwitsers investeren miljarden in het vervangen van vervuilende verwarmingssystemen en het vergroenen van bedrijven. Bijna alle maatregelen komen neer op de schouders van de burgers. Er zijn nauwelijks grote vervuilende industrieën.
Glacioloog Marit van Tiel benadrukt het belang van gletsjers. De bewegende ijsmassa’s in de bergen hebben een water-bufferfunctie. Gletsjers smelten ‘s zomers als het warm is en compenseren zo de lagere hoeveelheid regen die dan valt. Verdwijnen de gletsjers, dan verdwijnt ook de buffer en daalt het waterpeil in onder meer de Rijn. In 2018 konden er door het de lage waterstand minder vrachtschepen over de Rijn varen en werden diverse kerncentrales stilgelegd wegens gebrek aan koelwater. De economische schade loopt alleen al voor Nederland in de miljarden. Voor onder meer de landbouw – wereldwijd de grootste verbruiker van water – heeft aanhoudende droogte enorme gevolgen. Mondiaal komt de voedselzekerheid in het geding.
Werk aan de winkel dus. Veel werk volgens de Europese Rekenkamer. Met de huidige maatregelen gaat de Europese Unie volgens de Rekenkamer haar eigen klimaat- en energiedoelstellingen voor 2030 niet halen. In 2030 wil de Europese Unie 55 procent minder broeikasgassen uitstoten dan in 1990. In 2021 bleef de uitstoot volgens de Rekenkamer echter nog steken op 30 procent minder dan in 1990. Waarbij aangetekend wordt dat het niet duidelijk is of die reductie het gevolg is van klimaat-maatregelen of vooral te maken heeft met de financiële crisis van 2009 en de coronapandemie van 2020.
Records
Ondertussen sneuvelt het ene na het andere record. Zo kan juni 2023 de boeken in als de maand waarin een nieuw droogte-record wordt gevestigd: 33 dagen zonder meetbare neerslag in De Bilt. Deze zomer hoort nu al bij de vijf procent droogste periodes ooit. Verder is ook het zon-record uit 2021 verpulverd. Nooit eerder scheen de zon zo uitbundig. In de eerste helft van 2021 liet de zon zich 169,4 uur zien en dat is bijna 27 uur minder dan het aantal zonne-uren dat in de eerste helft van juni 2023 is opgetekend. Het zon-record staat nu op ruim 196 uur.
Het Centraal Bureau Statistiek meldt dat de uitstoot van broeikasgassen in het eerste kwartaal van 2023 flink is gedaald ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Dat heeft volgens het CBS alles te maken met een lager gasverbruik door huishoudens en de industrie. Door de kachel een paar graden lager te zetten zijn huishoudens erin geslaagd 12 procent minder broeikasgas uit te stoten. ‘Er is fors bezuinigd op het energieverbruik’, stelt CBS-woordvoerder Cor Pierik vast.
Behoud regenwoud
Goed nieuws uit Brazilië. De Braziliaanse president Lula heeft een ambitieus plan gelanceerd dat in 2030 een einde moet maken aan de illegale ontbossing in het Amazone-regenwoud. De overheid gaat het regenwoud met satellietbeelden in de gaten houden en er komt een certificeringssysteem voor hout- en landbouwproducten zodat gegarandeerd kan worden dat ze afkomstig zijn van duurzame bronnen.
Sigrid Deters, campagneleider Bossen van Greenpeace, is opgetogen. ‘Echt belangrijk dat Lula de bescherming van het Amazonegebied centraal stelt. Ook dat hij nog eens benadrukt dat de bescherming van het Amazonewoud geen puur Braziliaanse zaak is, en ook gen puur Latijns-Amerikaanse aangelegenheid is maar dat wij met z’n allen – en zeker de rijke landen – zullen moeten bijdragen aan het behoud.’
Bronnen: pzc, nos.nl, NRC>Klimaat, nu.nl, rvo.nl
