Maart 2021 – Burgerforum klimaatplannen bepleit
Verdrogende bossen, waardoor bomen verzwakken en plaaginsecten (o.a. schorskevers) toeslaan – foto PXhere, publiek domein
Klimaatmaatregelen hebben zoveel impact op het leven van mensen dat burgers meer dan tot nu toe betrokken moeten worden bij de besluitvorming. De – door het kabinet in het leven geroepen – commissie Brenninkmeijer pleit daarom voor een burgerforum voor klimaatbeleid. In andere Europese landen wordt al succesvol met burgerfora gewerkt.
Een burgerforum kan, stelt Brenninkmeijer, een dialoog op gang brengen. ‘De situatie is nu vergelijkbaar met een vechtscheiding. Mensen zitten ingegraven in hun eigen gelijk. Je kunt dan het beste inzetten op bemiddeling. Daarmee masseer je niet alle weerstand weg, maar je hebt al veel bereikt als mensen zeggen; ‘Ik ben er niet blij mee, maar er is wel eerlijk over besloten.’
Veel burgers willen betrokken zijn bij de besluitvorming over klimaatbeleid, signaleert de commissie. Een inspraakavond werkt niet goed genoeg. Bewoners merken dat er al plannen gemaakt zijn, en de invloed die ze dan nog kunnen uitoefenen is klein. In de praktijk leidt dat tot fel verzet tegen bijvoorbeeld de komst van grootschalige windmolenparken. ‘Die ervaringen hebben sterk bijgedragen aan de bewustwording over het belang van participatie’, aldus Brenninkmeijer.
Waterschaarste
Participeren kan ook zelf actie ondernemen betekenen, en dat hoeft niet altijd kostbaar te zijn. Dé uitdaging voor de tuinen in Nederland wordt volgens deskundigen ongetwijfeld droogte. Waterschaarste. Het advies is simpel: bewaar regen die valt voor later. Vang water op in regentonnen, buffer het met een groen dak of laat het via een buitenborder langzaam de grond in sijpelen, als kostbare voorraad voor de zomer.
Dat is nodig want de periodes dat het niet regent worden langer. Kurkdroge zomers, die vroeger gemiddeld om de 20 jaar voorkwamen, mogen we nu om de vier á vijf jaar verwachten. Waterschaarste kan wereldwijd verstrekkende gevolgen hebben volgens het World Resource Institute (WRI). Gebrek aan water kan aanleiding zijn voor conflicten en oorlogen. Daar waar oogsten mislukken door langdurige droogte kunnen spanningen ontstaan, en dat kan leiden tot armoede, leegloop van het platteland en strijd om het voedsel dat nog wel voorhanden is. Om humanitaire drama’s te voorkomen is het volgens het WRI zaak om via onder meer het instrument WPS (Water, Peace, Security) te signaleren waar het in de wereld mis kan gaan lopen zodat tijdig en gericht ingegrepen kan worden. Waakzaamheid is nodig. De hitte en droogte van de laatste jaren is de ergste in 2000 jaar. Dat heeft onder meer het massaal afsterven van bomen in centraal Europa als gevolg.
Ondertussen gaat het werken aan verduurzaming van energie gestaag door. Er wordt druk gebouwd aan onder meer Windpark Oostflakkee op Goeree-Overflakkee. Windpark Krammer, met 34 turbines op en rond de Krammersluizen het grootste burgerinitiatief van Nederland op het gebied van duurzame energie, draait al enige tijd.
Verder zijn er plannen voor wat het grootste zonnedak van Nederland moet worden: 140.000 zonnepanelen op de terminaldaken van logistiek bedrijf Verbrugge in Vlissingen. Het zonneproject bij Verbrugge loopt bijna synchroon met de bouw van windmolens op het terrein van auto-overslagbedrijf CRO Ports (Cobelfret) in Vlissingen. Windturbines en zonnepark kunnen samen energie leveren voor 36.000 huishoudens.
Voor de energiedoelen die Zeeland heeft, is dat een forse stap vooruit. Verbrugge is goed voor 7 procent van de doelstelling voor zonne-energie, het windpark Sint Joosland voor 16 procent van het windenergiedoel. In het Zeeuwse energieakkoord is afgesproken dat in 2030 in Zeeland plek is voor 700 megawatt aan windenergie en 1000 megawatt aan zonne-energie.
Boeren op zee
Spectaculair is het plan van Land- en Tuinbouworganisatie LTO-Nederland voor de aanleg van een eiland in de Noordzee zodat er meer ruimte komt om te boeren. Zeker geen luchtfietserij volgens hoogleraar waterbouw aan de TU-Delft Bas Jonkman. Technisch is het creëren van een eiland volgens hem geen probleem. ‘We hebben de kennis en kunde al jarenlang in huis.’
Jonkman heeft er wel een kritische kanttekening bij. ‘Voor vruchtbare klei moet je natuurlijk niet in de Noordzee zijn, dat is een grote zandbak. Dus lang niet alle teelten zijn mogelijk. Zandgrond is wel geschikt voor bollenteelt of asperges. En om koeien buiten te laten grazen kan er grasland worden aangelegd. Nederlandse baggeraars likken hun vingers af hoor, bij dit soort initiatieven.’
Bronnen: PZC, nos.nl, NRC>Klimaat, Volkskrant
