Oktober 2023 – Minder consumeren, meer investeren
Hij windt er geen doekjes om, klimaatadviseur van de regering Jan Willem Erisman. Er moet meer worden geïnvesteerd en minder geconsumeerd. ‘Bij alle investeringen die je doet moet je aan 2050 – het jaar waarin Nederland klimaatneutraal wil zijn – denken. We moeten versneld naar beneden met de uitstoot. Er moet meer aandacht komen voor energiebesparing. Alles wat je niet hoeft te produceren is meegenomen. Wij gaan kijken hoe burgers minder kunnen consumeren’, aldus Erisman.
Openbaar vervoer op het platteland, nog maar een enkele bus. Foto: Smiley.toerist, CC BY-SA 3.0
Iedereen een eigen auto is wat hem betreft niet meer vanzelfsprekend. Erisman begrijpt heel goed dat vrijwillig afstand doen van de Heilige Koe voor veel Nederlanders nog een brug te ver is, maar dat er iets moet veranderen op het vlak van mobiliteit staat voor hem als een paal boven water. ‘Misschien moeten we toe naar een heel andere manier van mobiliteit, waarbij je bijvoorbeeld in de Randstad meer gedeeld en openbaar vervoer hebt.’
Platteland
Op het platteland – waar vaak minder of minder fijnmazig openbaar vervoer is – zou in de visie van Erisman gekeken moeten worden naar uitbreiding van elektrisch vervoer, maar dan niet in de vorm van louter meer elektrische auto’s. ‘Een heel nieuw vervoersysteem, dat veel passender is en de uitstoot veel sterker vermindert, is pas een echte transitie. Dat is een heel ander concept dan zoveel mogelijk inzetten op zo goedkoop mogelijke elektrische auto’s.’
Om stijging van de zeespiegel met een meter te voorkomen, moet volgens de klimaatadviseur echt alles op alles gezet worden. ‘In alle sectoren zaken ook echt anders doen. Wij zijn als mensheid pas geneigd om te innoveren op het moment dat je je hand verbrandt aan de kachel, of tegen de muur aan loopt. Dan zijn we ineens creatief. Handel, innovatie en kennisexport zit in ons DNA. We hebben veel universiteiten per vierkante kilometer én kennis en ervaring met waterbeheer. De vraag is: Gaan we wachten op weersextremen, of gaan we het nu vast doen.’
Eén ding is zeker volgens de nieuwe klimaatscenario’s van het KNMI en dat is dat 40 graden in de zomer straks geen uitzondering gaat zijn. Het KNMI voorspelt nattere winters, zwaardere buien en voor het eind van deze eeuw zomers met 30 tropische dagen, in plaats van gemiddeld vijf nu. Onderzoeker Karin van der Wiel: ‘In 2100 kan de gemiddelde zomer even droog worden als de voor ons extreem droge zomer van 2018. Dat kun je zelf bedenken dat de dan erg droge zomers voor nog grotere problemen zullen zorgen dan in 2018.’
Mosselrif
Ondertussen zwelt de stroom aan nieuwe ideeën aan. Om de kust te beschermen tegen de stijgende zeespiegel kunnen – zo heeft zes jaar experimenteren geleerd – mosselen gebruikt worden. In het kader van het zogeheten Coastbusters-project van het Belgische Instituut voor Landbouw-, Visserij-, en Voedingsonderzoek (ILVO) en het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) is een rif ontwikkeld van mosselen als kustverdediging. Dat rif, gevormd door mossellijnen, blijkt behoorlijk effectief.
Het rif blijkt ook nog eens goed te zijn voor het ecosysteem. ‘De onderzoekplaatsen trekken veel extra zeeleven aan en werken bevorderend voor de biodiversiteit. Mosselen zijn bovendien filterdieren die hun voedingsstoffen uit het water halen. Netto wordt het zeewater dus – ietsje – schoner,’ zegt ILVO-onderzoeker Alexia Semerano.
Stekkertrekker
Bij landbouwbedrijf de Koninklijke Maatschappij Wilhelminapolder (KMWP) is geëxperimenteerd met een elektrische tractor en die stekkertrekker doet het boven verwachting goed. KMWP-directeur Vincent Coolbergen is enthousiast over de prestaties van de trekker. Deze heeft meer dan voldoende kracht voor het ploegen of voor het rooien van aardappels, maar qua uithoudingsvermogen mag het van Coolbergen wel een tandje meer. ‘Er wordt gewerkt aan verdubbeling van de capaciteit van de accu en dat is ook wel nodig.’
Overigens kan de werkaccu – bij de omgebouwde Fendt-tractor voorop de neus geplaatst – vrij simpel vervangen worden door een volle. Die volle accu kan worden meegenomen naar de plek waar gewerkt wordt. Een tweede, veel kleinere, accu zorgt ervoor dat de tractor altijd genoeg stroom heeft om van de akker terug naar het bedrijf te kunnen rijden. Dat de agrarische sector niet om de overschakeling naar emissieloze machines heen kan, is voor de KMWP wel duidelijk. Coolbergen: ‘Het is nu zaak om ervaring op te doen en kennis op te bouwen.’
Bronnen: pzc, nos.nl, NRC>Klimaat, nu.nl, rvo.nl
