Nieuws

Foto: Selectie van publicaties en onderzoeken, uitgevoerd door het International institute for Land Reclamation and Improvement (ILRI), geschonken aan het Watersnoodmuseum.

OUWERKERK – Het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk heeft op woensdag 7 juni een groot scala aan onderzoeken over landaanwinning en waterbeheer als schenking ontvangen van Wageningen University & Research (WUR). Deze onderzoeken werden tussen 1955 en 2001 uitgevoerd door het Wageningse International institute for Land Reclamation and Improvement (ILRI), dat later onderdeel werd van de WUR.

De officiële overdracht van de toonaangevende ILRI-publicaties aan het Watersnoodmuseum is bedoeld om de onbekend gebleven relatie tussen het ILRI en de Watersnoodramp te memoreren. Daarnaast draagt deze schenking bij aan het bewustzijn dat we nooit klaar zijn met de bescherming van land tegen het water in gebieden waar meer dan de helft van ook alle voedsel in de wereld wordt geproduceerd.

Opgericht na de Watersnoodramp
Het ILRI werd vlak na de Watersnoodramp van 1953 opgericht, dankzij een grote financiële gift van de W.K. Kellogg Foundation in de VS. Deze organisatie werd gesticht door de gelijknamige oprichter van de bekende Kellogg cornflakesfabrieken. Deze Foundation is sinds 1930 gespecialiseerd in het katalyseren van kennisoverdracht in onderwijs, gezondheidszorg en landbouw. Dankzij deze steun kreeg het ILRI in de afgelopen 70 jaar een wereldwijde bekendheid op het gebied van landaanwinning, landinrichting en grondverbetering.

Dit instituut bouwde een kennis op die vandaag de dag actueler dan ooit is. Na overstromingen en verzilting is kennis over het landgebruik van cruciaal belang. Henk Ritzema, Assistant Professor bij Wageningen University: “De filosofie van de Kellogg Foundation om ‘organisaties en mensen te ondersteunen om zichzelf te helpen’ zagen de vertegenwoordigers van de foundation precies gebeuren na de Watersnoodramp in 1953: de getroffen boeren hadden in samenwerking met de Nederlandse kennisinstituten binnen één jaar de verzilte gronden weer omgetoverd in vruchtbare landbouwgrond. Deze filosofie werd overgenomen door Nederland met de oprichting van het ILRI om door middel van onderwijs, het ondersteunen van onderzoek en advisering de mensen overal in de wereld te helpen hun landbouwproductie te verbeteren. Door klimaatsverandering en bevolkingsgroei nog steeds een actueel onderwerp.”

Verdere samenwerking
Het Watersnoodmuseum is ontzettend blij met deze bijzondere samenwerking en kennisoverdracht. Directeur Siemco Louwerse: “De gulle gift uit Amerika liet 70 jaar geleden zien dat er wereldwijd aandacht was voor de ramp en de gevolgen ervan. De Foundation doet tot op de dag van vandaag belangwekkend werk. De samenwerking met de onderzoekers van ILRI en WUR sluit aan bij onze rol als kenniscentrum.”

Het Watersnoodmuseum ziet uit naar verdere samenwerking en uitwisseling van ideeën met de WUR en andere wetenschappelijke kenniscentra en hoopt in de toekomst banden met private kennisinstellingen zoals de Kellogg Foundation te onderhouden en een hernieuwde kennismaking te verkennen.

OUWERKERK – Op zondag 18 juni speelt Ensemble La Barca Leyden klassieke stukken van Debussy en Beethoven in de binnentuin van het Watersnoodmuseum. De voorstelling staat in het teken van ‘de verwondering der natuur’. De locatie, te midden van de caissons, in het Nationaal Park Oosterschelde, is daarmee een perfecte plek voor de opvoering. Laat je verwonderen door de muziek en de natuur.

In het zeventigste herdenkingsjaar van de Watersnoodramp kijkt het Watersnoodmuseum terug naar die vreselijke gebeurtenis, maar tegelijkertijd staat ze stil bij onze relatie met water vandaag en in de toekomst. Het lijkt of de natuur heel diep zucht en met hernieuwde moed en een stralende glimlach de longen vol zuigt. Naast alle verschrikkingen van de verschillende crises zijn er lichtpuntjes. De lockdowns hebben ons laten zien dat het anders kan. Het is mogelijk om onze behoeften tot reizen en consumeren een halt toe te roepen. En dat heeft een direct, weldadig effect op de natuur. En daarmee op ons welbevinden en gezondheid, denk maar aan de stilte en de schone lucht.

Aandacht voor het mooie
Maar als we af willen van onze neiging tot safari’s in Tanzania, yoga-chillen op Bali of een weekendje shoppen in Rome moeten we er wel iets voor in de plaats krijgen. Er is een nieuwe vorm van aandacht voor dat wat ‘gewoon’ is en dichtbij. Aandacht voor het mooie, hier om ons heen. Het bewustzijn dat onze natuur waardevol is en uiteindelijk een voorwaarde is voor ons bestaan. En dat we daar zuinig op moeten zijn. Daarvoor zijn politieke en maatschappelijke keuzes nodig, maar het fundament daarvoor moet gelegd worden door ieder individu afzonderlijk.

Echte betrokkenheid en zorg kan maar op één manier op een langdurige manier worden gevoed: door liefde. En dát is nou juist wat La Barca Leyden wil opwekken met dit literaire concert; liefde voor de natuur. Via muziek en tekst is het concert een voedingsbodem voor een diepgeworteld besef dat mens en natuur onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn en moeten blijven. Dit programma laat horen hoe geweldige componisten als Beethoven en Debussy zich lieten inspireren door de natuur. Hoe Messiaen dagen door de bossen struinden op zoek naar vogelgeluiden die hij vervolgens gebruikte als basis voor zijn composities. Daarom vindt het concert plaats op een inspirerende plek die de natuur een warm hart toedraagt.

Het programma
L. Van Beethoven (1770-1827) Delen uit Symfonie nr. 6 ‘ Pastorale’
Cl. Debussy (1862-1918) Prélude à l’ après midi d’un faun
O. Messiaen (1908-1992) Le merle noir
Cl. Debussy (1862-1918) La Mer

Het ensemble speelt eerst delen uit de zesde symfonie, bijgenaamd‘ Pastorale’, van Ludwig van Beethoven, waarin hij een ode brengt aan het landleven en de natuur. Johann Nepomuk Hummel, een tijdgenoot van Beethoven, maakte een prachtig arrangement voor kamermuziekbezetting van deze natuur-symfonie. Geïnspireerd door dit arrangement heeft de Belgische componist en arrangeur Tim Mulleman een kamermuziek-versie gemaakt van La Mer van Claude Debussy. In dit kleurrijke symfonische werk onderzoekt Debussy alle karakteristieken van de zee, zoals het spel van de golven en de dialoog met de wind. Allereerst is dit een magistrale compositie.

Liefde voor de natuur
Bovendien is de zee een intrigerend natuurfenomeen. En tegelijkertijd lijkt het ook één van onze grootste toekomstige vijanden te worden. Laten we weer vrienden worden! De Franse componist Olivier Messiaen combineerde zijn liefde voor de natuur en voor muziek wel heel letterlijk. Zijn muziek zit vol vogelgeluiden. In zijn onderzoek ging hij heel ver. Zo nam hij vogelzang op om het vervolgens extreem langzaam af te draaien zodat hij de melodie precies kon noteren. De mooiste zanger onder de vogels is de merel, vandaar zijn meesterwerkje ‘ Le merle noir’.

De reden om Mulleman te vragen als arrangeur van La Mer is het fabelachtige arrangement van Debussy’s Prélude à l’après midi d’un faun dat hij enkele jaren geleden maakte. Hij weet als geen ander de complexe kleurenpracht van het grote orkest om te zetten naar een kamermuziekbezetting, zonder aan artistieke zeggingskracht in te boeten. In dit werk, door Pierre Boulez beschreven als ‘ het begin van de nieuwe muziek’ kijkt een faun op een zinderende zomernamiddag vol verwondering rond in een sprookjesachtig bos. En dat is waar dit programma over gaat. Kijk om je heen, verwonder je, laat je verrassen door schoonheid. Wat we zoeken, is al hier.

Praktische informatie
Locatie: Weg van de Buitenlandse Pers 5, 4305 RJ Ouwerkerk; Binnentuin/daktribunes van het Watersnoodmuseum (bij slecht weer in het Watersnoodmuseum). Tijd: 15:00 tot 16:00
Tickets: € 10,- tot 16 jaar, € 20,- vanaf 16 jaar, verkrijgbaar via https://www.ticketkantoor.nl/shop/LBLwatersnoodmuseum.

OUWERKERK – Na een succesvolle eerste editie van de pop-uptentoonstelling ‘De week van…’, wordt de volgende editie ingevuld door dijkgraaf Toine Poppelaars van waterschap Scheldestromen. Speciaal voor dit project selecteerde hij objecten uit de collectie van het Watersnoodmuseum om deze in een nieuw daglicht te plaatsen.

De objecten worden tentoongesteld in een vitrinekast in museumbrasserie Het Vijfde Caisson. De nieuwe editie wordt op zaterdag 3 juni 2023 geopend met een tafelgesprek.

Vernieuwende blik
In het project ‘De week van..’ wordt een bijzondere gast in het zonnetje gezet. De gast mag een minipop-uptentoonstelling inrichten met objecten uit de collectie van het Watersnoodmuseum en eigen objecten. De tentoonstelling heeft de vorm van een ouderwets kabinet in een modern jasje. Dit symboliseert de vernieuwende blik op onze collectie. Gedurende dit jaar worden er meerdere gasten uitgenodigd om het kabinet in te richten.

De eerste editie werd in gevuld door medeoprichtster van het Watersnoodmuseum: Ria Geluk. Met haar objecten en tafelgesprek blikte ze terug op de Rampnacht in 1953, ze vertelde de aanleiding van de oprichting van het Watersnoodmuseum en ze keek vooruit naar de toekomst.

Tafelgesprek
Op zaterdag 3 juni om 16:00 uur wordt de volgende editie geopend met een tafelgesprek. Dijkgraaf Poppelaars geeft  dan zelf een toelichting op de door hem uitgekozen objecten en het verhaal erachter. Centraal staan dit keer de waterbouwers. De tentoonstelling laat de ontwikkeling en de verbinding van de waterbouwers van 1953 tot nu zien. Tijdens het tafelgesprek schuift algemeen bestuurder Johan Kloet van het waterschap aan als tafelgast om het verhaal van Poppelaars aan te vullen.

Filmvertoning
Zaterdag 24 juni om 15:00 uur wordt als extra onderdeel een door Toine Poppelaars aangeraden film of documentaire vertoond. Welke dat wordt maakt de dijkgraaf in de loop van juni bekend.

Praktische informatie
Beide activiteiten zijn gratis bij te wonen in museumbrasserie Het Vijfde Caisson. Aanmelden voor het evenement kan via aanmelden@watersnoodmuseum.nl.

OUWERKERK – Het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk heeft zaterdagmiddag 29 april de 50.000 ste bezoeker van 2023 verwelkomt. De heer en mevrouw De Graaf uit Gouda, vergezeld van hun 3 kinderen; Luuk 11 jaar, Sara 8 jaar en Joos 5 jaar viel de eer te beurt. Ze werden onthaalt met bloemen en cadeaus.

Zoon Luuk moet een werkstuk voor school maken over de Watersnoodramp. Daarom kwam het gezin op bezoek bij het museum om zo veel mogelijk informatie te verzamelen.
Later vandaag hadden ze nog een verjaardagsfeest in Middelburg. Zo werd het een dagje Zeeland, met een extra feestelijk tintje.

Het gezin werd welkom geheten door museumdirecteur Siemco Louwerse met bloemen, een drietal recente boeken over de Watersnoodramp, een zandzakje en er was appeltaart met slagroom. Daar zei niemand van het gezin nee tegen.

Niet eerder zo druk
Louwerse is dik tevreden met het tot nu toe behaalde resultaat. ‘Nog niet eerder was het in de eerste vier maanden van het jaar zo druk in het museum. De tentoonstellingen en activiteiten in het kader van de 70-jarige herdenking worden zeer gewaardeerd’, aldus de directeur. ‘We zien een stijgende trend in het aantal bezoeken. Losse bezoekers, maar ook groepen en bezoekers uit het buitenland die via cruisemaatschappijen naar ons museum komen. Deze stijging is opvallend en meer nog dan voor de corona-jaren’.

OUWERKERK – In de nieuwe tentoonstelling 53NU die vanaf 21 april in het Watersnoodmuseum te zien is, wordt in kaart gebracht of Nederland 70 jaar na dato beter is voorbereid als de Watersnoodramp van 1953 vandaag de dag zou plaatsvinden. Met de hulp van experts worden de feiten op een rijtje gezet.

Uit onderzoek van Nationale Nederlanden blijkt dat een kwart van de inwoners van Zuid-Nederland binnen 10 jaar een nieuwe watersnoodramp verwacht. De 70-jarige herdenking van de Watersnoodramp en de overstromingen in Limburg (juli 2021) zorgen ervoor dat het onderwerp bij veel partijen weer gaat leven.

Hoe goed zijn we nog beschermd tegen het water? En wat zijn de gevolgen als er weer een grootschalige overstroming plaatsvindt? Met de huidige staat van het klimaat en de stijgende zeespiegel blijkt dat extreem weer toch steeds meer risico’s met zich meebrengt. Tijd dus, vindt het museum, om wat facetten van een watersnood op een rijtje te zetten.

Augmented Reality
De Evangelische Omroep ontwikkelde in de aanloop van de 70-jarige herdenking een programma waarin de nacht van de Ramp werd herleefd. In de special is door middel van Augmented Reality visueel gemaakt hoe het water de stad en een woning binnenstroomt. De beelden zijn tevens in de nieuwe expositie gebruikt om de belevingswaarde te vergroten.

In de tentoonstelling 53NU onderzoekt het Watersnoodmuseum hoe Nederland er vandaag de dag voorstaat. Als de Watersnoodramp vandaag de dag zou plaatsvinden, is iedereen dan beter voorbereid? Wat voor plannen liggen er? In samenwerking met experts wordt de situatie van toen naast de omstandigheden van vandaag gelegd. Ook liet het museum door verzekeringsmakelaar Aon berekenen wat de geschatte schade van een watersnoodramp in 2023 met dezelfde omvang als in 1953 zou zijn. Op donderdag 20 april 2023 wordt de tentoonstelling officieel geopend.

De tentoonstelling 53NU is vanaf vrijdag 21 april toegankelijk voor publiek en te bezoeken in de derde caisson van het Watersnoodmuseum.

OUWERKERK – De ‘eerste steen’ voor het plan om geschenkwoningen te (her)bouwen naast het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk, is gelegd. Dit dankzij sponsoring in de vorm van kennis en een financiële bijdrage van € 150.000,- door Stichting Dorp, Stad en Land. Het museum wil vier ‘oude’ geschenkwoningen herbouwen en een vijfde, moderne versie, laten ontwerpen en bouwen. Hiervoor werkt het museum samen met Stichting Dorp, Stad en Land en de TU Delft.

Dorp, Stad en Land stelt voor de eerste fase geld en kennis beschikbaar en studenten van TU-Delft Bouwkunde gaan zich richten op het ontwerp van het zogeheten Restart-House, de geschenkwoning van de 21-ste eeuw.

70 jaar terug en vooruit
Het jaar 2023 staat in het teken van de 70-jarige herdenking van de Watersnoodramp van 1953. Het thema voor dit herdenkingsjaar is ‘70 jaar terug en 70 jaar vooruit’. De geschenkwoningen die het Watersnoodmuseum wil herbouwen zijn na de Watersnoodramp door het buitenland geschonken aan Nederlandse gezinnen.

De afgelopen jaren zijn er diverse ‘originele geschenkwoningen’ aangeboden aan het museum. De beste daarvan zijn als bouwpakket opgeslagen, met de gedachte om ze in de buurt van het museum ooit weer op te bouwen. 2023 lijkt een goed jaar om de eerste stappen hiervoor te zetten.

Restart-House
Het idee is de eerste drie originele geschenkwoningen in te richten als een museumwoning, een woning met educatieve doeleinden en een museale B&B-locatie. Met de andere twee woningen wordt vooruitgekeken wat betreft water, klimaat en de zeespiegelstijging. Zodoende wordt de vierde originele geschenkwoning een residentieplek voor kunstenaars en wetenschappers: hoe zien zij de toekomst? De vijfde, de geschenkwoning van de toekomst, wordt een zogeheten Restart-House, het resultaat van onderzoek en ervaringen samengebracht in een ontwerp door TU-studenten Bouwkunde.

De ontwikkeling van de geschenkwoning van de toekomst wordt een samenwerkingsverband tussen Stichting Dorp, Stad en Land, het Watersnoodmuseum en TU Delft. Het project start met de ontwerpfase van het Restart-House. Studenten Bouwkunde van de TU Delft gaan onderzoeken waar een moderne geschenkwoning aan moet voldoen. Vervolgens maken ze in groepjes een aantal ontwerpen. Deze ontwerpen en de daarbij horende maquettes worden vervolgens tentoongesteld in het Watersnoodmuseum.

Relevant vraagstuk
TU Delft start voor dit project ontwerpstudio Restart-House, die het nieuwe type geschenkwoning gaat ontwikkelen. “Onder invloed van de huidige klimaatverandering is het gevaar van vergelijkbare natuurrampen in grote delen van de wereld blijvend aanwezig, en daarmee blijft het voorzien van snel te bouwen, degelijke woningen een relevant vraagstuk. Voor veel mensen zal een geschenkwoning een nieuwe start van hun leven betekenen, vandaar de naam Restart-House”.

“Hoe kan een geschenkwoning flexibel ontworpen worden zodat deze voldoet aan verschillende (culturele) woonwensen en wisselende gezinssamenstellingen? Welke mogelijkheden biedt een dergelijke woning om mensen weer het gevoel van thuis te geven? Het zijn vragen die centraal staan in het ontwerpproces. Naast het sociaal en emotioneel belevingsvraagstuk is het Restart-House voor de studenten ook een technische uitdaging”, aldus TU Delft.

Band
Stichting Dorp, Stad en Land, dat 60 gemeenten in Zuidwest- en Zuid-Nederland bijstaat bij het versterken van de omgevingskwaliteit, heeft vanwege eerder onderzoek naar de geschenkwoningen uit 1953 al een band met het Watersnoodmuseum. De stichting grijpt het jubileumjaar nu aan om het project te sponsoren met kennis en financiën, om zo het ontwerpen en bouwen van het Restart-House, ‘de geschenkwoning van de toekomst’, mogelijk te maken.

Arlette van Poppel, directeur van Dorp, Stad en Land: “Duurzaamheid en klimaatverandering zijn voor Dorp, Stad en Land dagelijks belangrijke thema’s. De vijfde geschenkwoning is een bijzonder goede manier om de aandacht te richten op klimaatverandering, op onze geschiedenis en op de toekomst. Daar dragen wij als organisatie graag aan bij.”

Toekomstbestendig
Directeur Siemco Louwerse van het Watersnoodmuseum is blij met de inzet van Stichting Dorp, Stad en Land en de studenten Bouwkunde van TU Delft. “We zijn verheugd dat deze beide partijen zich voor dit project willen inzetten. Hun kennis is voor ons van groot belang, omdat we zowel het verleden als de toekomst in dit project betrekken. Door de sponsoring van Dorp, Stad en Land kunnen we de eerste stappen naar verdere realisatie van dit project zetten en is de ‘eerste steen’ letterlijk en figuurlijk gelegd. Zo kunnen we verder bouwen aan een toekomstbestendig Watersnoodmuseum, dat terugkijkt en vooruit” aldus Louwerse. Plan is de vijf geschenkwoningen uiteindelijk te realiseren op het terrein van Camping De Vier Bannen, gelegen naast Museumbrasserie & Kenniscentrum Het Vijfde Caisson. Eigenaar Barry Manni ziet de geschenkwoningen als een mooie aanvulling op zijn camping. “Het gebied waar we zitten heeft een rijke geschiedenis, verbonden met de Watersnoodramp. De afgelopen jaren hebben we al regelmatig samengewerkt met het museum en dat we nu in dit project die samenwerking verder verstevigen is wat ons betreft een passend vervolg.”  Manni en het Watersnoodmuseum hopen, dat nu de eerste stappen gezet zijn, meerdere fondsen en partijen de komende jaren zullen aanhaken.